Lightweight hiken & materiaal voor de Pacific Crest Trail

20 maart 2019 0 Door Tim Stroeks

Een overzicht van de complete lightweight uitrusting — Mijn complete uitrusting voor de Pacific Crest Trail

Lightweight hiken: dat is de trend in de VS op het gebied van wandelen. Hoewel deze trend al een tijd gaande is en nog steeds groeit in de Verenigde Staten, is deze in Europa nauwelijks terug te vinden. Waar het klassieke beeld van de wandelaar met een 70-liter rugzak en bergschoenen in Europa de standaard is, is dit in Amerika langzamerhand aan het verschuiven, met name bij de extreme langeafstandswandelingen. In deze post staat mijn ervaring en ontwikkeling binnen lightweight backpacking beschreven en komt mijn materiaallijst voor de PCT aan de orde.

Bij lightweight hiken draait het dus om het verkrijgen van een zo laag mogelijk gewicht van de totale uitrusting die meegenomen wordt op een hike. De gedachte hierachter is dat er minder kans is op blessures door overbelasting, aangezien er minder kilo’s gedragen worden door de schouders, heupen en rug en er minder kilo’s opgevangen worden door de knieën en voeten. Daarnaast maakt een lager gewicht van de rugzak het mogelijk om grotere afstanden af te leggen per dag. De keerzijde van deze trend is dat er normaal gesproken ingeleverd wordt op comfort, aangezien er minimalistisch is gepakt. Een ander punt om rekening mee te houden is dat lichtgewicht materiaal over het algemeen minder duurzaam is dan hun conventionele en zwaardere tegenhanger. Lichtgewicht materiaal kan het lang volhouden, maar er is meer zorg en voorzichtigheid voor het materiaal geboden om dit te verwezenlijken. Iedereen moet zijn eigen afweging maken tussen comfort, gewicht en duurzaamheid van de uitrusting.

Een aantal begrippen komt vaker naar voren komen bij lightweigt hiken:

Baseweight: Dit is de heilige graal van het lightweight hiken. Baseweight omvat het totale gewicht van de rugzak, exclusief consumptie- en verbruiksgoederen, zoals water, eten en gas in een gascartridge, aangezien deze variabelen per hike en per dag kunnen veranderen. Ook de kleren die je aanhebt en bijvoorbeeld wandelstokken die je gebruikt, worden niet bij het baseweight geteld
Lightweight & ultralight: Er zijn geen keiharde regels en grenzen wat als lightweight en ultralight geldt, maar op verschillende blogs en fora lijkt er wel consensus te bestaan dat een baseweight van 20 pounds (lbs) of lager als lightweight wordt gezien. Een baseweight van 10 lbs of lager wordt als ultralight beschouwd. 1 lbs is ongeveer 450 gram. Aangezien er geen vaste technische regels hierover bestaan, zullen er echter ook andere gedachten en meningen te vinden zijn. Uiteindelijk gaat het volgens mij ook niet om de race om de lichtste bepakking van iedereen te krijgen, maar om voor jezelf een afweging te maken tussen gewicht, comfort en duurzaamheid en aan de hand daarvan de juiste uitrusting te kiezen. Of dit dan als ultralight, lightweight of conventioneel geldt, is daarbij niet van belang. Iedere categorie heeft zijn eigen voordelen en met iedere categorie kan een hike worden uitgelopen.
Big 3: Hiermee worden de drie grootste en zwaarste onderdelen van de uitrusting aangeduid: de rugzak, de slaapzak en de shelter (bijvoorbeeld tent, tarp of hangmat). Soms wordt ook over de big 4 gesproken: naast de drie bovenstaande onderdelen omvat dit nog het slaapmatje. Dit zijn de onderdelen van de uitrusting waar over het algemeen het meeste gewicht bespaard kan worden. Als vuistregel voor een start in lightweight hiken wordt aangehouden om de big 3 onder drie kilogram te krijgen, waarmee het baseweight al aanzienlijk verlaagd kan worden.

Na deze algemene inleiding in de wereld van het lightweight hiken, volgt mijn persoonlijke ervaring en ontwikkeling hierin. In mijn vorige blogpost is te lezen dat ik vanaf mijn jonge jaren veel buiten ben en ook regelmatig een wandelvakantie onderneem. Mede door deze eerdere ervaringen en wandeltochten, ben ik altijd iemand geweest die vrij minimalistisch en basaal inpakt voor vakanties: op kampen en op de buitenlandse reis met de middelbare school, was ik vaak degene met de kleinste tas. Gedurende deze jaren, maar ook de jaren dat ik zonder ouders op vakantie ging en alles wat ik nodig had ook echt zelf bij me moest hebben, heb ik mezelf en mijn behoeften op een dergelijke vakantie steeds meer leren kennen. Ik weet ondertussen wat ik fijn vind om bij me te hebben en wat ik niet nodig heb. Zo had ik afgelopen zomer op de Kungsleden in Zweden een baseweight van zo’n 11 kg (naar schatting aangezien ik de rugzak toen niet gewogen heb). Ik heb me toen niet bewust bezig gehouden met gewicht, maar simpelweg meegenomen wat ik nodig achtte. Na de Kungsleden ben ik me pas gaan verdiepen in lightweight hiken, op het moment dat ik me ook specifieker en uitgebreider bezig ging houden met de voorbereiding voor de Pacific Crest Trail. In eerste instantie vond ik het allemaal maar een stel freaks die wel heel ver gingen voor een lichte rugzak. Het feit dat deze trend in Europa nauwelijks speelt en het ook in de buitensportwinkels niet terug te zien is, zal daarbij zeker een rol gespeeld hebben. Ik las me echter steeds meer in en werd daarmee ook steeds enthousiaster over lightweight hiken. Daarnaast heeft de PCT lange droge secties door de woestijn en maakte mijn voorbereiding duidelijk dat er secties zouden zijn waarin 5-7 liter water meegenomen moet worden. Een extra reden om mijn uitrusting zo licht mogelijk te maken, aangezien er met droge secties en eten dus al snel 9-11 kg bij je baseweight opgeteld kan worden.

Ik had dus besloten dat ik voor een lichtere uitrusting zou gaan en na alle speurwerk op internet werden twee zaken duidelijk: de bekende, grote merken richten zich niet op lightweight hiken en de markt bevindt zich voor het overgrote deel in de VS. In de Verenigde Staten is er een redelijk aantal “cottage industries”, kleinschalige bedrijven met een beperkt aantal werknemers, die de lightweight-community voorzien van kwalitatief hoogwaardige materialen. Voorbeelden zijn Zpacks, Hyperlite Mountain Gear, Waymark Gear Co. en Gossamer Gear. Keuze genoeg in Amerika, maar het nadeel is dat er importkosten betaald moeten worden over deze producten, wat ze van redelijk prijzig naar voor mij onaantrekkelijk duur maakt. Op zoek naar Europese producten dus, wat nog niet zo eenvoudig is omdat alle fora en reviews vol staan met producten van de bekende Amerikaanse cottage industries. Ik had in ieder geval besloten om me allereerst te richten op het verlagen van het gewicht van de big 3: de rugzak, tent en slaapzak. Hier valt de meeste winst te behalen: ik had een synthetische slaapzak, een tweepersoonstent en een comfortabele maar vrij zware rugzak. Mijn big 3 voor de PCT bestaat uit een lichtgewicht rugzak, een éénpersoonstent waarbij de wandelstokken als tentstokken fungeren en een donsquilt. Binnenkort zal er een artikel verschijnen waarin uitgelegd wordt wat een quilt is en wat de voor- en nadelen van een quilt zijn.

Deze switch van de big 3 heeft zo’n 3,5 kg winst opgeleverd in mijn baseweight. Gedurende het uitzoeken en kopen van materialen, was ik tot de conclusie gekomen dat een baseweight van zes kilogram voor mij een goed streefgewicht zou zijn. Het is aanzienlijk lichter dan wat ik had, terwijl ik niet meteen al te zware compromissen hoef te doen over wat ik al dan niet meeneem. Hoewel de meeste gewichtswinst bij de big 3 heeft plaatsgevonden, blijken alle kleine onderdelen die je meeneemt snel op te tellen. De lichtste optie die er is, is om te besluiten iets niet mee te nemen. Dit heb ik voor een aantal onderdelen gedaan. Het meeste wat ik op de Kungsleden had meegenomen, achtte ik echter wel noodzakelijk, dus ook voor veel van deze kleinere onderdelen heb ik uiteindelijk nog lichtere varianten aangeschaft. Na flink wat wikken en wegen (letterlijk), is er uiteindelijk een complete uitrusting waar ik tevreden over ben, die alles heeft wat ik nodig vind en die onder de 6 kg zit.

Hierna volgt een inkijk in een aantal onderdelen van deze uitrusting. Allereerst mijn big 4: van de klassieke rugzak die ik gedurende eerdere wandeltochten gebruikte, ben ik geswitcht naar de Hyberg Attila: van 2,1 kg naar 680 gram en van 65 liter naar 55 liter. Er is minder ruimte nodig in de rugzak aangezien er minder meegenomen wordt en de lichtgewicht materialen normaal gesproken ook compacter ingepakt kunnen worden. 55 liter is zelfs al aan de ruime kant voor alles wat ik meeneem, maar heeft als voordeel dat er meer speling is voor lange secties waar weinig eten in te kopen is en dat er ruimte is voor een “bear canister” in de secties waar dit is vereist. Deze bear canister beschermt het eten tegen beren, maar is nogal volumineus.

Het tweede onderdeel van de big 4 is de tent. Ik gebruik de Trekkertent Stealth 1, een simpele tent die opgezet wordt met behulp van wandelstokken. Beide wandelstokken fungeren ’s nachts dus als tentstokken, waardoor het gewicht van de tent slechts uit de binnentent, buitentent en de haringen bestaat. Deze tent weegt inclusief 8 haringen net geen 800 gram, een winst van circa 1200 gram ten opzichte van de vorige tent die ik gebruikte.

Daarnaast is er nog de slaapzak. Waar ik altijd een synthetsich geïsoleerde slaapzak had, ben ik voor deze trip overgestapt op dons. Dons is warmer voor zijn gewicht dan synthetische isolatie: er is dus minder gewicht aan vulling nodig dan bij een synthetische slaapzak om dezelfde temperatuurwaarden te bereiken. Punt van aandacht bij dons is wel om zoveel mogelijk te voorkomen dat de slaapzak nat wordt: dons isoleert veel minder goed dan synthetische vulling als het nat wordt. Voor de PCT is het uiteindelijk een donsquilt van Cumulus, de Cumulus Taiga 480, geworden. Deze quilt is gevuld met 510 gram aan dons en heeft een comforttemperatuur van ca. -6°C. Ten opzichte van mijn oude slaapzak is het gewichtsverschil hier ongeveer gehalveerd: van 1650 gram naar 840 gram, terwijl de comforttemperatuur voor mijn quilt nog iets lager ligt dan voor mijn slaapzak.

Tot slot rest nog de slaapmat: dit is de Thermarest Z-lite Sol. Het is een redelijk comfortabel schuimmatje met een betere isolatie dan de reguliere Z-lite. De hoofreden dat ik voor een schuimmatje heb gekozen, is dat er niet naar omgekeken hoeft te worden. Zeker tijdens het eerste gedeelte van de PCT, wanneer er veel door de woestijn wordt gelopen, is de kans op een lekkage bij een opblaasbaar matje door bijvoorbeeld een cactusstekel aanwezig. Daarnaast is een schuimmatje snel ingepakt en uitgepakt tijdens een pauze of op een slaapplaats. Het gewicht van de Z-lite Sol komt uit op 410 gram. Hiermee komt het totale gewicht van mijn big 4 uit op 2720 gram ten opzichte van de 6300 gram die ik vóór de switch naar lightweight had.

De complete paklijst is terug te vinden op mijn lighterpack-pagina: een website die goed als hulpmiddel gebruikt kan worden om je baseweight te verlagen door de overzichtelijke weergave van ieder individueel onderdeel van de paklijst. Bovendien wordt je baseweight automatisch berekend.